De Belgische Resto’s du Cœur, zelf in moeilijkheden, vraagt om een verhoging van het federale en regionale budget voor voedselhulp

De Federatie van de Resto du Cœur van België heeft een tekort van €400.000 en moet reageren op een sterk gestegen vraag naar maaltijden

Fernelmont, 16 oktober 2024 – Aan de vooravond van de Werelddag van het Verzet tegen Armoede kampen de Resto’s du Coeur, één van de pijlers van de voedselhulp in het hele land, met een zorgwekkend tekort. Het aantal maaltijden dat in de eerste helft van 2024 werd verdeeld lag 3% hoger dan in de tweede helft van 2023. Resto’s du Cœur bedeelden in 2023 al een recordhoeveelheid van meer dan 1.620.000 maaltijden. De Resto’s du Cœur stellen daarom eisen aan de toekomstige regeringen om het budget voor voedselhulp te verhogen. Op die manier hopen ze voldoende steun te bieden aan kwetsbare bevolkingsgroepen en rampzalige gevolgen voor de voedselzekerheid in de komende jaren te vermijden.

17 oktober is de Werelddag van het Verzet tegen Armoede. Die datum is veel meer dan een simpele herinnering aan hardnekkige ongelijkheid. Het is een spreekbuis voor de vaak ongehoorde stem van mensen in kansarmoede in de samenleving. Voor hen is het een gelegenheid om te getuigen over hun dagelijkse realiteit en de uitdagingen die ze moeten overwinnen. Die dag is een uitnodiging om collectief na te denken over financiële onzekerheid, een realiteit die duizenden mensen in het hele land treft. Deze dag van uitwisseling en bewustwording moedigt burgers aan om zich te engageren en roept tegelijkertijd beleidsmakers op om dringend concrete maatregelen te treffen om structurele armoede uit te roeien.

De Federatie van de Resto du Cœur van België roept op om van 17 oktober een sleutelmoment te maken, voor een echte mobilisatie ter ondersteuning van diegenen die vechten voor een waardig leven.

Een bijzonder gespannen situatie

Sinds 5 jaar bevinden voedselhulporganisaties zich in een steeds meer gespannen situatie. Jaar na jaar worden de onverkochte goederen en voedseldonaties steeds schaarser, terwijl het aantal mensen dat er nood aan heeft sterk stijgt. De druk op de Federatie van de Resto du Cœur van België, die elk jaar aan een recordvraag moet voldoen, neemt toe. Op 5 jaar tijd is het aantal maaltijden dat de Resto’s du Coeur uitdelen met 141% gestegen, van 670.000 in 2019, naar 1.126.669 in 2020 en 1.352.695 in 2021. Tussen 2022 en 2023 steeg het aantal maaltijden verder van 1.367.187 naar 1.621.489.

Die situatie wordt stilaan onhoudbaar. De Resto’s du Cœur hebben in België momenteel een tekort van meer dan € 400.000. Als deze alarmerende situatie aanhoudt, bestaat er een reëel risico dat ze haar missie niet langer kan voortzetten.

De Resto’s du Cœur stellen nu al een stijging van 3% vast van het aantal uitgedeelde maaltijden in de eerste helft van 2024 ten opzichte van de tweede helft van 2023. Die toename weerspiegelt de structurele groei van de vraag naar voedselhulp. De negatieve trend, die zich dit jaar verderzet, baart de Resto’s du Coeur grote zorgen.

Ze uiten daarom hun grote bezorgdheid aan de toekomstige federale en regionale regeringen, om ervoor te zorgen dat ze hun steun voor voedselhulp niet verminderen. De gevolgen van een budgetverlaging voor voedselhulp zouden zeer snel voelbaar kunnen zijn. De Resto’s du Cœur vragen om onmiddellijke actie van de beleidsmakers om de voedselhulpsector gerust te stellen, die verantwoordelijk is voor een aanzienlijk deel van de voedselhulpmissies van de overheid.

Patrick Dejace, directeur van de Federatie van de Resto du Cœur van België: ’Als dit tekort zich de komende jaren verder opstapelt, brengt dat niet alleen de continuïteit van de aangeboden diensten in gevaar, maar ook de toegang tot voldoende voedsel voor duizenden mensen die zich nu al in een kwetsbare situatie bevinden. Een dergelijke ontwikkeling zou kunnen leiden tot een aanzienlijke vermindering van het aantal maaltijden dat wordt uitgedeeld, waardoor de voedselonzekerheid in ons land zou toenemen.’

‘In deze moeilijke context zou het uiteraard onlogisch zijn mocht de regering de middelen voor armoedebestrijding en voedselhulp verder inperken, terwijl ze net extra hulp zou moeten bieden. Een dergelijke vermindering zou een inbreuk zijn op de verbintenis die België is aangegaan ten opzichte van zijn burgers en met de principes die zijn vastgelegd in artikel 25 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dat artikel bevestigt het recht op een menswaardig bestaan, d.w.z. toegang tot voldoende, kwaliteitsvol en evenwichtig voedsel. Het is dus essentieel dat de overheid zich bewust wordt van de impact van haar keuzes en actie onderneemt om diegenen te beschermen die het het meest nodig hebben.’

De concrete eisen van de Resto’s du Cœur

Bij het begin van de nieuwe legislatuur leggen de Resto’s du Cœur hun eisen voor, om te strijden tegen armoede en om het welzijn van mensen in precaire omstandigheden te verbeteren. De voorstellen moeten de politieke beslissingsmakers inspireren tot humane en doeltreffende acties, waarbij de mensen in nood centraal staan in de sociale prioriteiten en acties om hen definitief uit de armoede te halen. Op basis van hun waarnemingen vragen de Resto’s du Cœur, die een belangrijke overheidsrol opnemen op sociaal en voedselvlak, het volgende:

1. Het Belgische budget van het Europees Sociaal Fonds (ESF+) voor voedselhulp moet minstens behouden, en bij voorkeur verhoogd worden, door de steun van de federale regering en de gewesten te mobiliseren. Extra middelen zorgen voor stabiele voedselhulp om tegemoet te komen aan de stijgende vraag van kwetsbare groepen, waaronder mensen in armoede. Het nationale ESF+-budget moet realistisch worden verhoogd om duurzame voedselhulp te garanderen;
2. Professionele distributieplatformen voor voedselhulp moeten subsidies ontvangen die in verhouding staan met de omvang van de vereniging en haar behoeften (ten minste gelijk aan die van de OCMW’s) om een doeltreffende voedselhulp te garanderen. Een toereikende financiering zou een essentiële erkenning zijn van de rol van de professionele platformen, zodat ze aan de groeiende behoeften van de samenleving kunnen voldoen. Een jaarlijks budget van € 3.000.000 voor Vlaanderen, eenzelfde bedrag voor Wallonië en €1 .000.000 voor Brussel zou het mogelijk moeten maken om te helpen voorzien in de basisvoedselbehoeften in het hele land;
3. Lokale overheden moeten erkend worden als essentiële lokale partners. Publiek-private partnerschappen, vergelijkbaar met die van de CAW’s (Centrum Algemeen Welzijnswerk), met een betere coördinatie tussen de verschillende diensten en verenigingen, zullen de doeltreffendheid van lokale initiatieven vergroten en hun sociale impact maximaliseren. Het doel is om een beter sociaal netwerk te creëren en nauwe banden te smeden tussen de mensen in armoede en de sociale steunpunten om zo een aanzienlijke, duurzame sociale meerwaarde te creëren;
4. De herverdeling van onverkocht voedsel moet anders, door de prioriteit te geven aan donaties aan voedselhulpplatformen boven commerciële platformen. Dat helpt om voedselverspilling tegen te gaan en om tegelijkertijd tegemoet te komen aan de behoeften van de minderbedeelden. Deze nieuwe prioriteiten zouden bindend moeten zijn voor bedrijven die actief zijn in de voedingssector. Bij niet-naleving kunnen sancties worden opgelegd, vergelijkbaar met de maatregelen die bestaan om de CO₂-uitstoot te verminderen;
5. De huidige overheidsaanpak herzien, die vaak gebaseerd is op repressieve fraudebestrijdingsmaatregelen. Die zijn ineffectief of zelfs contraproductief zijn voor mensen die zich al in een zeer precaire situatie bevinden. Die maatregelen brengen niet alleen hoge administratieve onkosten voor de overheid met zich mee, maar dreigen mensen in kansarmoede ook verder te straffen en hun situatie te verslechteren in plaats van hen te ondersteunen bij hun sociale en professionele integratie. Het is van essentieel belang om mensen in precaire situaties niet op te zadelen met buitensporige sancties en kosten, maar juist een constructieve en humane dialoog te bevorderen. Het zou daarom bijvoorbeeld beter zijn om maatschappelijk werkers aan te stellen in plaats van sociale inspecteurs. Zo kunnen ze deze mensen op een meer constructieve manier ondersteunen, aangepast aan hun behoeften;
6. De bevoegde overheidsdiensten moeten een tweejaarlijks verslag over armoedebestrijding opstellen, afgestemd op duidelijke doelstellingen, om de toepassing van hun eigen maatregelen te controleren. Een praktische, bevoegdheidsoverschrijdende coördinatie zal het ook mogelijk maken om de invoering en toepassing van maatregelen ter bestrijding van armoede doeltreffend te monitoren;
7. Er moeten wetenschappelijk onderbouwde armoede-indicatoren komen om een effectief en transparant sociaal beleid uit te werken. Om dat te realiseren moeten erkende instanties kwalitatieve onderzoeken uitvoeren om de impact van de huidige beleidsstrategieën te helpen beoordelen. De overheid zou deze indicatoren jaarlijks moeten coördineren, controleren en publiceren.

Deze eisen zijn concrete pistes om een eerlijkere en meer inclusieve samenleving op te bouwen, waar iedereen de kans krijgt om een volwaardig leven te leiden. Het is een kwestie van ethiek en collectieve verantwoordelijkheid.

Ter attentie van de redacties:

Gelieve steeds het correcte logo te gebruiken, namelijk dat van de Federatie van de Resto du Cœur van België (en niet het Franse logo, waarvan het gebruik in ons land niet is toegestaan).

Wens je meer informatie of een interview met de Resto du Cœur ? Neem dan contact op met Isabelle Schmit bij Luna: isabelle@luna.be, +32 2 658 02 93 of +32 495 59 38 06.

Over de Federatie van de Resto du Cœur van België

De Federatie van de Resto du Cœur van België werd opgericht in 1991. Het is een vereniging zonder winstoogmerk die een reeks diensten aanbiedt om tegen uitsluiting te strijden: voedselhulp, onderwijs, huisvesting, gezondheidszorg en ruimtes voor ouders met baby’s.

De Federatie van de Resto du Cœur van België telt momenteel 21 sociale restaurants: 14 in Wallonië (Aarlen, Bergen, Charleroi, Gembloux, La Louvière, Luik, Marche, Mariembourg, Moeskroen, Namen, Quiévrain-Honnelles, Val de Sambre, Verviers, Waver), 5 in Vlaanderen (Aarschot, Assenede, Berlaar, Oostende, Tienen) en 2 in Brussel (Laken en Sint-Gillis) naast 5 satellietvestigingen verspreid over heel België. Drie Mobiele Resto’s du Cœur bezorgen daarnaast voedselpakketten op locatie in Brussel en Wallonië.

De Resto’s du Cœur bestaan uit een team van ongeveer 100 medewerkers en bijna 500 vrijwilligers.

Voor meer informatie: http://www.restosducoeur.be/nl